این روش شامل قرار گرفتن فرد بر روی یک پلتفرم لرزشی است که با فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف ارتعاش می‌کند. اَین تکنیک از طریق تحریک مکانیکی بدن می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی سیستم‌های مختلف بدنی داشته باشد و به بهبود عملکرد فیزیکی، افزایش قدرت عضلانی و سلامت استخوان‌ها کمک کند.

مکانیزم علمی ویبراسیون (WBV (تمام بدن بر پایه انتقال ارتعاشات مکانیکی از طریق پاها به عضلات و استخوان‌ها است که منجر به افزایش فعالیت‌های عضلانی و گردش خون می‌شود. این ارتعاشات می‌توانند به بهبود تراکم استخوانی، افزایش قدرت عضلانی و بهبود عملکرد تعادلی و هماهنگی کمک کنند. مکانیزم‌های اصلی اثرگذار در ویبراسیون عبارتند از:

 **فعال‌سازی پاسخ  های خودکار عضلات**: ارتعاشات ویبراسیون باعث تحریک پایانه‌های عصبی می‌شوند که منجر به انقباضات سریع عضلات و بهبود قدرت و استقامت عضلانی می‌گردد. این اثر به‌ویژه در افراد مسن‌تر که دچار کاهش قدرت عضلانی شده‌اند، می‌تواند مفید باشد.
 **بهبود تراکم و سلامت استخوان**: ویبراسیون می‌تواند فعالیت سلول‌های استخوان‌ساز را تحریک کرده و تراکم استخوان را افزایش دهد. این ویژگی برای پیشگیری از پوکی استخوان و بهبود سلامت اسکلتی-عضلانی در افراد مسن یا در معرض خطر بسیار کارآمد است.

**افزایش گردش خون و بهبود عملکرد قلبی-عروقی**: این فناوری می‌تواند باعث افزایش گردش خون محیطی و بهبود اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها شود که در نهایت به کاهش خستگی و افزایش انرژی در افراد منجر می‌شود.

**کاهش درد و بهبود ریکاوری**: ارتعاشات می‌توانند به کاهش تنش‌های عضلانی و بهبود انعطاف‌پذیری بافت‌ها کمک کنند که منجر به کاهش دردهای عضلانی و مفصلی می‌شود.

کاربردها و مزایای ویبراسیون( WBV (تمام بدن : این تکنیک در حوزه‌های ورزش، فیزیوتراپی و توانبخشی کاربردهای وسیعی دارد و می‌تواند به سالمندان، ورزشکاران و افرادی که به تقویت عضلانی یا افزایش تراکم استخوانی نیاز دارند، یاری رساند.

ویبراسیون تمام بدن تأثیرات قابل توجهی بر سیستم عصبی-عضلانی دارد. این تکنیک با انتقال ارتعاشات مکانیکی به بدن، عملکرد سیستم‌های عصبی و عضلانی را بهبود می‌بخشد. همچنین، با تحریک متناوب پایانه‌های عصبی و عضلات، به تقویت قدرت، استقامت و هماهنگی در سیستم عصبی-عضلانی کمک می‌کند.

مکانیزم‌های علمی اثر WBV بر سیستم عصبی-عضلانی

این فرآیند، پایانه‌های عصبی مرتبط با دوک‌های عضلانی که به کشش و تغییرات طول عضله حساس هستند، تحریک می‌کند. این تحریک‌ها سیگنال‌هایی به سیستم عصبی مرکزی ارسال کرده و منجر به انقباضات عضلانی سریع و انعکاسی می‌شوند که به افزایش قدرت و استقامت عضلانی کمک می‌کند.

**بهبود کارایی عصبی-عضلانی:** ارتعاشات مکرر، هماهنگی و ارتباط میان اعصاب و عضلات را تقویت کرده و به کنترل بهتر حرکات و تعادل کمک می‌کند. این ویژگی به‌ویژه برای افرادی که با کاهش قدرت و تعادل مواجه‌اند، مفید است.

**تحریک گیرنده‌های حس عمقی (پروپریوسپتیو):** ارتعاشات ناشی از ویبره به‌طور مداوم گیرنده‌های پروپریوسپتیو در عضلات و مفاصل را تحریک می‌کند که به بهبود حس تعادل و هماهنگی حرکات منجر می‌شود.

**افزایش ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی و بهبود گردش خون:** تحقیقات نشان داده‌اند که ویبره می‌تواند ترشح انتقال‌دهنده‌های عصبی نظیر دوپامین و سروتونین را افزایش دهد که به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک می‌کند. همچنین، ارتعاشات جریان خون را افزایش داده و به تغذیه بهتر بافت‌های عصبی و عضلانی کمک می‌کنند.

**کاهش درد و تنش عضلانی:** با تحریک سیستم عصبی و آزادسازی اندورفین‌ها، این تکنیک می‌تواند به کاهش درد و ایجاد آرامش در عضلات منجر شود.

**اثرگذاری بر سیستم عصبی خودمختار:** این تکنیک می‌تواند تعادل بین سیستم‌های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک را بهبود بخشد که به تنظیم پاسخ‌های بدن به استرس و ارتقای کیفیت خواب کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

WBV این روش با تحریک پایانه‌های عصبی و ایجاد پاسخ های خودکار ، تأثیرات مثبتی بر سیستم عصبی-عضلانی دارد و به‌ویژه برای سالمندان، ورزشکاران و افرادی که نیاز به توان‌بخشی دارند، بسیار مفید است. این رویکرد می‌تواند تعادل، قدرت و کنترل حرکتی را بهبود بخشد و در نتیجه به افزایش کیفیت زندگی افراد کمک کند.

دکتر امین نوروزی – مریم محمدی ارشد فیزیوتراپی ورزشی